Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

a Roman cognomen

  • 1 ROMAN COGNOMEN

    [N]
    COTTA (-AE) (M)
    MESSALA (-AE) (M)
    MESSALLA (-AE) (M)
    OTHO (-ONIS) (M)
    PILATUS (-I) (M)
    PISO (-ONIS) (M)

    English-Latin dictionary > ROMAN COGNOMEN

  • 2 cognomen

    cognōmen, ĭnis, n. [co-nomen].
    I.
    A name added to the nomen (or name of the gens), usu. the third word in order in the full name of each citizen; sometimes followed by a fourth, the agnomen, but in the class. per. including the agnomen, a Roman surname, family name, epithet (e. g. Cicero, Scipio, etc., Africanus, Asiaticus, etc.; cf. Quint. 7, 3, 27;

    freq. and class.): T. Manlius, qui Galli torque detracto cognomen (sc. Torquati) invenit,

    Cic. Off. 3, 31, 112; cf. id. Fin. 1, 7, 23:

    duo isti T. Roscii, quorum alteri Capitoni cognomen est,

    id. Rosc. Am. 6, 17; so with dat., Liv. 2, 33, 5; 32, 2, 7; Suet. Caes. 59; id. Aug. 7; id. Vit. 18; id. Claud. 26; Hor. S. 1, 3, 58; cf. Plaut. Pers. 1, 2, 8:

    sapientis habere,

    Cic. Lael. 2, 6:

    Augusti,

    Suet. Aug. 7:

    Arabiae felicis dare,

    Plin. 12, 13, 30, § 51:

    Felicem addere,

    id. 22, 6, 6, § 12:

    P. Crassus cum cognomine Dives,

    Cic. Off. 2, 16, 57:

    cognomen ex contumeliā traxerit,

    id. Phil. 3, 6, 16; so,

    ex vero dictum cognomen,

    Hor. S. 2, 2, 56:

    imponere alicui,

    id. ib. 2, 3, 26:

    Aristides... cognomine Justus sit appellatus,

    Nep. Arist. 1, 2:

    sumere ex aliquā re,

    Cic. Phil. 6, 4, 11: uti, id Clu. 26, 72.—
    II.
    Meton., poet., or in post. Aug. prose sometimes, in gen. for nomen, a name:

    cognomina prisca locorum,

    Prop. 4 (5), 1, 69; so Verg. A. 1, 530; 3, 133; 3, 163; 3, 334; 3, 350; 8, 48; 8, 331 al.; Claud. B. Get. 555; Gell. 10, 12, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > cognomen

  • 3 cognomen

    cog·no·men
    [kɒgˈnəʊmen, AM kɑ:gˈnoʊ-]
    n
    1. (nickname) Spitzname m, SCHWEIZ a. Übername m, Beiname m
    2. (ancient Roman's family name) Familienname m, Zuname m
    * * *
    cognomen [kɒɡˈnəʊmen; US kɑɡˈnəʊmən] pl -mens, -nomina [-ˈnɒmınə; -ˈnəʊ-; US -ˈnɑ-] s
    1. Familien-, Zuname m
    2. Spitz-, Beiname m
    * * *
    n.
    Spitzname m.

    English-german dictionary > cognomen

  • 4 cognomen

    cog·no·men [kɒgʼnəʊmen, Am kɑ:gʼnoʊ-] n
    1) ( nickname) Spitzname m, Beiname m
    2) ( ancient Roman's family name) Familienname m, Zuname m

    English-German students dictionary > cognomen

  • 5 Brutus

    1.
    brūtus, a, um, adj. [kindr. with barus, perh. contr. from barutus, a lengthened form of barus, like actutum, astutus, cinctutus, versutus, from actu, astus, cinctus, versus; cf. also brithus, heavy, weighty; Fr. and Engl. brute, brutal].
    I.
    Lit., heavy, unwieldy, immovable (rare): brutum antiqui gravem dicebant, Paul. ex Fest. p. 31 Müll.:

    pondus,

    falling down with heavy weight, Lucr. 6, 105: tellus, * Hor. C. 1, 34, 9 (cf.:

    terra iners,

    id. ib. 3, 4, 45:

    immota tellus,

    Sen. Thyest. 1020:

    terra semper immobilis,

    Serv. ad Verg. A. 10, 102:

    Unde Horatius. Et bruta tellus): corpora neque tam bruta quam terrea, neque tam levia quam aetheria,

    App. de Deo Socr. p. 47, 5.—
    II.
    Trop., dull, stupid, insensible, unreasonable.
    A.
    Of men:

    brutum dicitur hebes et obtusum... Pacuvius Hermiona: et obnoxium esse aut brutum aut elinguem putes,

    Non. p. 77, 31 sq.: fortunam insanam esse et caecam et brutam perhibent philosophi, Pac. ap. Auct. Her. 2, 23, 36:

    quod bruti nec satis sardare queunt, Naev. ap. Fest. s. v. sardare, p. 322 Müll. (Bell. Punic. v. 65, p. 18 Vahl.): T. Manlius relegatus a patre ob adulescentiam brutam atque hebetem,

    Sen. Ben. 3, 37, 4; App. M. 7, p. 191, 30:

    homo,

    Lact. 7, 4, 12; Prud. steph. 2, 66; cf. 2. Brutus, II. B.—Esp. in a play on the name, 2. Brutus, v. h. v.—
    B.
    Of animals, irrational ( = anaisthêtos, Arist. Part. Anim. 3, 4) (so several times in Pliny the elder):

    animalium hoc maxime brutum (sc. sus),

    Plin. 8, 51, 77, § 207; 9, 29, 46, § 87; 11, 37, 70, § 183; 11, 39, 92, § 226.—But only late Lat. as a general designation of animals opp. to men, our brute, irrational, dumb, Greg. Mag. in Job, 10, 13, 23; 17, 30, 46 al.—
    C.
    Of inanimate things: bruta fulmina et vana, ut quae nulla veniant ratione naturae, qs. striking blindly, Plin. 2, 43, 43, § 113: scitum Caesaris, thoughtless, inconsiderate, Prud. steph. 5, 66.—
    * Sup., Jul. Val. Rer. Gest. Alex. Magn. 3, 67.
    2.
    Brūtus, i, m., = Broutos [1. brutus], a Roman cognomen.
    I.
    L. Junius, the relative of Tarquinius Superbus, saved by his feigned stupidity [whence the name], and the deliverer of Rome from regal dominion, Liv. 1, 56, 7 sq.; Ov. F. 2, 717; 2, 837; Verg. A. 6, 818; Cic. Tusc. 1, 37, 89 saep. After him, Brutus was the cognomen of the patrician gens Junia.—
    II.
    From the plebeian gens Junia,
    A.
    M. Junius, son of Servilia, a half-sister of Cato Uticensis by M. Brutus (not by Cæsar; v. Ellendt Cic. Brut. p. cxxvii.), an intimate friend of Cicero about the 21 st year of his age, and one of the murderers of Julius Cœsar, Suet. Caes. 80 sq.; id. Aug. 10; Vell. 2, 56, 3; 2, 58, 1; Tac. A. 1, 2; Cic. Phil. 1, 3, 8; 1, 4, 9 and 10; 2, 12, 28 sq.; 2, 13, 31; id. Fam. 3, 4, 2;

    as a philos. and orator active and respected,

    id. Ac. 1, 3, 12; id. Fin. 1, 3, 8; id. Tusc. 5, 1, 1 sq.; id. Att. 12, 5, 3; 13, 9, 2; Plut. Brut. 4; Cic. Or. 71, 237; Quint. 10, 1, 123; Tac. Or. 17 sq.; 21; cf. Ellendt, above cited; Meyer, Fragm. Orat. 205. To him Cic. dedicated his writings: Orator, Brutus, de Deorum Naturā, de Finibus, and Tusc. Quaestiones.—
    B.
    D. Junius, a fellow-conspirator with the preceding, Suet. Caes. 80 sq.; id. Aug. 10; Vell. 2, 56 sq.; Cic. Phil. 3, 1, 4; id. Fam. 10, 11, 2; id. ad Brut. 1, 2, 2;

    to him are addressed the letters,

    Cic. Fam. 11, 5 sqq.;

    12 sqq. al.—To these two Cicero's witticism has reference: quid ergo? Ista culpa Brutorum? Minime illorum quidem, sed aliorum brutorum, qui se cautos ac sapientes putant,

    Cic. Att. 14, 14, 2; cf. id. Phil. 4, 2, 7; id. Att. 14, 20, 2; Liv. 1, 56, 8; Ov. F. 2, 717.—
    2.
    Derivv.
    a.
    Brūtĭā-nus, a, um, adj., of or pertaining to ( M. Junius) Brutus:

    castra,

    Vell. 2, 72:

    Cassianaeque partes,

    id. 2, 74:

    bellum civile,

    Lact. 2, 7 fin.
    b.
    Brūtīnus, a, um, adj., of or pertaining to Brutus ( M. Junius):

    consilia rei publicae liberandae,

    Cic. Ep. ad Brut. 1, 15.—
    III.
    D. Junius Brutus Callaicus, consul with P. Corn. Scipio Nasica Serapio A.U.C. 616, Cic. Brut. 28, 107; id. Leg. 3, 9, 20; id. Balb. 17, 40; Vell. 2, 5.—
    IV.
    D. Junius Brutus Julianus, consul with Mamercus Æmilius Lepidus A.U.C. 677, Cic. Brut. 47, 175; id. de Or. 2, 33, 142; id. Att. 12, 22, 2.—
    V.

    Lewis & Short latin dictionary > Brutus

  • 6 brutus

    1.
    brūtus, a, um, adj. [kindr. with barus, perh. contr. from barutus, a lengthened form of barus, like actutum, astutus, cinctutus, versutus, from actu, astus, cinctus, versus; cf. also brithus, heavy, weighty; Fr. and Engl. brute, brutal].
    I.
    Lit., heavy, unwieldy, immovable (rare): brutum antiqui gravem dicebant, Paul. ex Fest. p. 31 Müll.:

    pondus,

    falling down with heavy weight, Lucr. 6, 105: tellus, * Hor. C. 1, 34, 9 (cf.:

    terra iners,

    id. ib. 3, 4, 45:

    immota tellus,

    Sen. Thyest. 1020:

    terra semper immobilis,

    Serv. ad Verg. A. 10, 102:

    Unde Horatius. Et bruta tellus): corpora neque tam bruta quam terrea, neque tam levia quam aetheria,

    App. de Deo Socr. p. 47, 5.—
    II.
    Trop., dull, stupid, insensible, unreasonable.
    A.
    Of men:

    brutum dicitur hebes et obtusum... Pacuvius Hermiona: et obnoxium esse aut brutum aut elinguem putes,

    Non. p. 77, 31 sq.: fortunam insanam esse et caecam et brutam perhibent philosophi, Pac. ap. Auct. Her. 2, 23, 36:

    quod bruti nec satis sardare queunt, Naev. ap. Fest. s. v. sardare, p. 322 Müll. (Bell. Punic. v. 65, p. 18 Vahl.): T. Manlius relegatus a patre ob adulescentiam brutam atque hebetem,

    Sen. Ben. 3, 37, 4; App. M. 7, p. 191, 30:

    homo,

    Lact. 7, 4, 12; Prud. steph. 2, 66; cf. 2. Brutus, II. B.—Esp. in a play on the name, 2. Brutus, v. h. v.—
    B.
    Of animals, irrational ( = anaisthêtos, Arist. Part. Anim. 3, 4) (so several times in Pliny the elder):

    animalium hoc maxime brutum (sc. sus),

    Plin. 8, 51, 77, § 207; 9, 29, 46, § 87; 11, 37, 70, § 183; 11, 39, 92, § 226.—But only late Lat. as a general designation of animals opp. to men, our brute, irrational, dumb, Greg. Mag. in Job, 10, 13, 23; 17, 30, 46 al.—
    C.
    Of inanimate things: bruta fulmina et vana, ut quae nulla veniant ratione naturae, qs. striking blindly, Plin. 2, 43, 43, § 113: scitum Caesaris, thoughtless, inconsiderate, Prud. steph. 5, 66.—
    * Sup., Jul. Val. Rer. Gest. Alex. Magn. 3, 67.
    2.
    Brūtus, i, m., = Broutos [1. brutus], a Roman cognomen.
    I.
    L. Junius, the relative of Tarquinius Superbus, saved by his feigned stupidity [whence the name], and the deliverer of Rome from regal dominion, Liv. 1, 56, 7 sq.; Ov. F. 2, 717; 2, 837; Verg. A. 6, 818; Cic. Tusc. 1, 37, 89 saep. After him, Brutus was the cognomen of the patrician gens Junia.—
    II.
    From the plebeian gens Junia,
    A.
    M. Junius, son of Servilia, a half-sister of Cato Uticensis by M. Brutus (not by Cæsar; v. Ellendt Cic. Brut. p. cxxvii.), an intimate friend of Cicero about the 21 st year of his age, and one of the murderers of Julius Cœsar, Suet. Caes. 80 sq.; id. Aug. 10; Vell. 2, 56, 3; 2, 58, 1; Tac. A. 1, 2; Cic. Phil. 1, 3, 8; 1, 4, 9 and 10; 2, 12, 28 sq.; 2, 13, 31; id. Fam. 3, 4, 2;

    as a philos. and orator active and respected,

    id. Ac. 1, 3, 12; id. Fin. 1, 3, 8; id. Tusc. 5, 1, 1 sq.; id. Att. 12, 5, 3; 13, 9, 2; Plut. Brut. 4; Cic. Or. 71, 237; Quint. 10, 1, 123; Tac. Or. 17 sq.; 21; cf. Ellendt, above cited; Meyer, Fragm. Orat. 205. To him Cic. dedicated his writings: Orator, Brutus, de Deorum Naturā, de Finibus, and Tusc. Quaestiones.—
    B.
    D. Junius, a fellow-conspirator with the preceding, Suet. Caes. 80 sq.; id. Aug. 10; Vell. 2, 56 sq.; Cic. Phil. 3, 1, 4; id. Fam. 10, 11, 2; id. ad Brut. 1, 2, 2;

    to him are addressed the letters,

    Cic. Fam. 11, 5 sqq.;

    12 sqq. al.—To these two Cicero's witticism has reference: quid ergo? Ista culpa Brutorum? Minime illorum quidem, sed aliorum brutorum, qui se cautos ac sapientes putant,

    Cic. Att. 14, 14, 2; cf. id. Phil. 4, 2, 7; id. Att. 14, 20, 2; Liv. 1, 56, 8; Ov. F. 2, 717.—
    2.
    Derivv.
    a.
    Brūtĭā-nus, a, um, adj., of or pertaining to ( M. Junius) Brutus:

    castra,

    Vell. 2, 72:

    Cassianaeque partes,

    id. 2, 74:

    bellum civile,

    Lact. 2, 7 fin.
    b.
    Brūtīnus, a, um, adj., of or pertaining to Brutus ( M. Junius):

    consilia rei publicae liberandae,

    Cic. Ep. ad Brut. 1, 15.—
    III.
    D. Junius Brutus Callaicus, consul with P. Corn. Scipio Nasica Serapio A.U.C. 616, Cic. Brut. 28, 107; id. Leg. 3, 9, 20; id. Balb. 17, 40; Vell. 2, 5.—
    IV.
    D. Junius Brutus Julianus, consul with Mamercus Æmilius Lepidus A.U.C. 677, Cic. Brut. 47, 175; id. de Or. 2, 33, 142; id. Att. 12, 22, 2.—
    V.

    Lewis & Short latin dictionary > brutus

  • 7 Chilo

    1.
    Chīlo, ōnis, m., a cognomen, signifying having large lips, Fest. p. 43, 10 [cheilos, lip; cf. Charis. p. 78 P.; Vel. Long. p. 2234 ib.].
    2.
    Chīlo, ōnis, m., = Chilôn or Cheilôn.
    I.
    A Lacedœmonian, one of the seven wise men, Plin. 7, 32, 32, § 119; Aus. Sept. Sap. 6.—
    II.
    A Roman cognomen, Cic. Cat. 3, 6, 17.

    Lewis & Short latin dictionary > Chilo

  • 8 Caecilius

    1.
    C. Caecilius, Cic. Fl. 36.—
    2.
    Q. Caecilius Metellus, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 5; Cic. Fin. 5, 27, 82.—
    3. 4.
    Caia (Gaia) Caecilia, the Roman name of Tanaquil, Plin. 8, 48, 74, § 194.—
    5.
    Caeciliae, daughters of Q. Cœcilius Metellus the elder, Cic. Dom. 47, 123.—
    6.
    Caecilia, daughter of Metellus Balearicus, Cic. Div. 1, 44, 99, and 2, 40, 83.—
    7.
    Caecilius Statius, a Roman comic poet, of the ante-class. per., of Gallic origin, contemporary with Ennius; his comedies were by the ancients considered equal to those of Plaut. and Ter., and by many even preferred to them, Varr. ap. Non. p. 374, 8; Cic. Opt. Gen. 1, 2; id. de Or. 2, 10, 40; id. Att. 7, 3, 10; id. Brut. 74, 258; Hor. A. P. 54 sq.; Quint. 10, 1, 99; Vulcatius Sedigitus ap. Gell. 15, 24.—
    II.
    Derivv.
    A.
    Cae-cĭlĭus, a, um, adj., Cœcilian, of Cœcilius:

    familia,

    Vell. 2, 11; cf.:

    lex de ambitu,

    Cic. Sull. 22, 62:

    lex de repetundis,

    Val. Max. 6, 9, 10:

    et Didia lex de legibus ferendis,

    Cic. Att. 2, 9, 1; id. Phil. 5, 3, 8; id. Dom. 16, 41; 20, 53; id. Sest. 64, 135.—
    B.
    Caecĭlĭā-nus, a, um, adj., Cœcilian:

    fabula,

    Cic. Att. 1, 16, 15:

    senex (in a comedy of Cæcilius),

    id. Rosc. Am. 16, 46:

    pater,

    Quint. 11, 1, 39; Cic. Tusc. 3, 23, 56:

    cerasa,

    Plin. 15, 25, 30, § 102:

    lactuca (named after Q. Cæcilius Metellus),

    id. 19, 8, 38, § 127; cf. Col. 10, 182.—Also,
    2.
    Caecĭlĭānus, i, m., a Roman cognomen, Tac. A. 3, 37; 6, 7; 16, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > Caecilius

  • 9 Sulla

        Sulla (not Sylla), ae, m     a family name in the Cornelian gens.—Esp., L. Cornelius Sulla Felix, dictator B.C. 82, C., S.
    * * *
    Roman cognomen; L. Cornelius Sulla Felix (138-78 BC), Roman dictator

    Latin-English dictionary > Sulla

  • 10 Aper

    1.
    ăper, pri, m. [cf. old Germ. Ebar; Germ. Eber; Angl.-Sax. bār = aper, verres; Engl. boar; cf. Lat. caper, with change of meaning, and the Gr. kapros], a wild boar.
    I.
    A.. Lit., Ov. M. 8, 282; 9, 192; 10, 550; 10, 715; Verg. E. 7, 29; 10, 56; id. A. 1, 324 al.:

    aper Erymanthius,

    Cic. Tusc. 4, 22, 50:

    Arcadius,

    the Erymanthian boar slain by Her cules, Mart. 9, 104:

    aper de silvā,

    Vulg. Psa. 79, 14.—Among the Romans a delicacy, Juv. 1, 140.— Masc. form used of the female in Varr. L. L. 8, 47, p. 183 Müll., though Pliny had formed apra, q. v.—
    B.
    Prov.
    1.
    Uno saltu duos apros capere, to kill two birds with one stone, Plaut. Cas. 2, 8, 40.—
    2.
    Apros immittere liquidis fontibus, for something perverse, inconsiderate, Verg. E. 2, 59.—
    II.
    Transf.
    A.
    A standard of the Roman legions, Plin. 10, 4, 5, § 16.—
    B.
    A kind of fish, Enn. ap. App. p. 486:

    is, qui aper vocatur in Acheloo amne, grunnitum habet,

    Plin. 11, 51, 112, § 267 Jan.
    2.
    Ăper, pri, m., a Roman cognomen, Tac. Or. 2; Lampr. Commod. 2; Inscr. Grut. 692, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > Aper

  • 11 aper

    1.
    ăper, pri, m. [cf. old Germ. Ebar; Germ. Eber; Angl.-Sax. bār = aper, verres; Engl. boar; cf. Lat. caper, with change of meaning, and the Gr. kapros], a wild boar.
    I.
    A.. Lit., Ov. M. 8, 282; 9, 192; 10, 550; 10, 715; Verg. E. 7, 29; 10, 56; id. A. 1, 324 al.:

    aper Erymanthius,

    Cic. Tusc. 4, 22, 50:

    Arcadius,

    the Erymanthian boar slain by Her cules, Mart. 9, 104:

    aper de silvā,

    Vulg. Psa. 79, 14.—Among the Romans a delicacy, Juv. 1, 140.— Masc. form used of the female in Varr. L. L. 8, 47, p. 183 Müll., though Pliny had formed apra, q. v.—
    B.
    Prov.
    1.
    Uno saltu duos apros capere, to kill two birds with one stone, Plaut. Cas. 2, 8, 40.—
    2.
    Apros immittere liquidis fontibus, for something perverse, inconsiderate, Verg. E. 2, 59.—
    II.
    Transf.
    A.
    A standard of the Roman legions, Plin. 10, 4, 5, § 16.—
    B.
    A kind of fish, Enn. ap. App. p. 486:

    is, qui aper vocatur in Acheloo amne, grunnitum habet,

    Plin. 11, 51, 112, § 267 Jan.
    2.
    Ăper, pri, m., a Roman cognomen, Tac. Or. 2; Lampr. Commod. 2; Inscr. Grut. 692, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > aper

  • 12 cari

    1.
    cārus (not chārus; in Inscrr. often kārus, Inscr. Orell. 1175; 2417 al.), a, um, adj. [Sanscr. kan, to be beloved; kāru, agreeable], dear, precious, valued, esteemed ( pass., freq. and class. in prose and poetry; syn.: dilectus, amatus, acceptus, gratus; opp. vilis, neglectus, contemptus; carum esse; syn. diligi); act., loving, affectionate, Verg. A. 1, 646:

    carum ipsum verbum est amoris, ex quo amicitiae nomen est ductum,

    Cic. N. D. 1, 44, 122; id. Off. 2, 8, 29; id. Fin. 3, 20, 66; 5, 10, 29:

    ego illum scio, quam carus sit cordi meo,

    Plaut. Men. 2, 1, 21; id. Ep. 1, 2, 30:

    neque meo cordi esse quemquam cariorem,

    Ter. Eun. 1, 2, 121:

    ut dis inmortalibus cari simus et ab iis diligamur,

    Cic. Fin. 3, 20, 66:

    dis carus ipsis,

    Hor. C. 1, 31, 13:

    laeta pax cariores Sabinas viris fecit,

    Liv. 1, 13, 6:

    populo carus atque jucundus,

    Cic. Cat. 4, 6, 11:

    patriae,

    Hor. Ep. 1, 3, 29; Lucr. 1, 730:

    parentes,

    id. 3, 85:

    cari sunt parentes, cari liberi, propinqui, familiares: sed omnes omnium caritates patria una complexa est,

    Cic. Off. 1, 17, 57: mater carissima, Asin. ap. Quint. 9, 2, 34.—So pater, Verg. A. 2, 707; Ov. M. 2, 649:

    genitor,

    Verg. A. 10, 789; Ov. M. 1, 486:

    genitrix,

    Verg. A. 1, 689:

    nutrix,

    id. ib. 4, 634:

    conjux,

    Ov. M. 11, 727:

    Thisbe,

    id. ib. 4, 143:

    nata,

    id. ib. 4, 222:

    nepotes,

    Cat. 64, 381:

    pignora, nati,

    Ov. F. 3, 218;

    so also pignora, nepotes,

    id. M. 3, 134; cf.:

    caput nepotis,

    Cat. 68, 120:

    frater carissimus atque amantissimus,

    Cic. Cat. 4, 2, 3:

    homines mihi carissimi et amicissimi,

    id. de Or. 2, 4, 15:

    illa, quam Ego animo Egregie caram habuerim,

    Ter. And. 1, 5, 38; so,

    carum habere aliquem,

    Cic. Fam. 1, 7, 11 fin. (with amare); id. Balb. 26, 59 (with diligere):

    omnis suos caros habet, me quidem se ipso cariorem,

    id. Att. 10, 11, 1:

    parentes carissimos habere,

    id. Red. Sen. 1, 2; Nep. Att. 10, 5; Quint. 5, 10, 74:

    ex decessu carissimorum,

    Sen. Cons. ad Marc. 7, 1:

    omnium societatum nulla est carior,

    Cic. Off. 1, 17, 57:

    patria,

    Hor. S. 2, 2, 104:

    Athenae,

    Cat. 64, 81:

    carmina legenti,

    Prop. 3 (4), 2, 13:

    crines,

    id. 1, 17, 21:

    simulacra,

    Ov. M. 14, 112:

    amplexus,

    id. ib. 9, 750 et saep.—Prov. uses:

    patria mihi vită meă multo est carior,

    Cic. Cat. 1, 11, 27; so id. Sest. 20, 45; cf. Cat. 68, 159:

    carius oculis,

    id. 82, 2; 104, 2; Ov. M. 7, 847 al.— Subst.: cāri mei, my loved ones, Plaut. Men. 1, 1, 29 al.—In a double sense with II., Plaut. Bacch. 2, 3, 76 sq.; id. Men. 1, 1, 29 sq.; cf.:

    hoc est gratum nobisque est carius auro,

    Cat. 107, 3.—
    II.
    Prop. (opp. vilis), dear, costly, of a high price:

    venio ad macellum, rogito pisces: indicant Caros, agninam caram, caram bubulam, cara omnia,

    Plaut. Aul. 2, 8, 3 sq.:

    quod ei amorem Carissimum... eum confeci sine sumptu,

    Ter. Eun. 5, 4, 5:

    quom cara annona sit,

    Plaut. Capt. 3, 1, 35:

    coquos carissimus,

    id. Ps. 3, 2, 59.—So annona, Plaut. Stich. 1, 3, 25; Ter. And. 4, 4, 7; ( comp.) Cic. Div. 2, 27, 59; ( sup.) id. Dom. 6, 14 et saep.:

    aurum argentumque caelando carius fecimus (cf. just before: auximus pretia rerum),

    Plin. 33, praef. 2, § 4; cf.:

    cariora pretia facere,

    Just. 16, 4, 19.—With abl. pretii: quod non opus est, asse carum est. Cato ap. Sen. Ep. 94, 28; so,

    trecentis,

    Plaut. Pers. 4, 4, 118.— Adv. (rare).
    A. 1.
    Dearly, at a high price:

    vēnire,

    Varr. R. R. 3, 5, 2; comp., Cic. Dom. 44, 115; Suet. Calig. 27; [p. 296] sup., Sen. Ep. 42, 5.—
    2.
    Highly: carius aestimare, Plancus ap. Cic. Fam. 10, 4, 2.—
    B.
    cārō (acc. to II.), dearly, at a high price, Dig. 19, 1, 13, § 3.
    2.
    Cārus, i, a Roman cognomen.
    I.
    T. Lucretius Carus, the poet; v. Lucretius.—
    II.
    M. Aurelius Carus, the Roman emperor, Eutr. 9, 12 al.—
    III.
    Another poet, Ov P. 4, 16, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > cari

  • 13 Carus

    1.
    cārus (not chārus; in Inscrr. often kārus, Inscr. Orell. 1175; 2417 al.), a, um, adj. [Sanscr. kan, to be beloved; kāru, agreeable], dear, precious, valued, esteemed ( pass., freq. and class. in prose and poetry; syn.: dilectus, amatus, acceptus, gratus; opp. vilis, neglectus, contemptus; carum esse; syn. diligi); act., loving, affectionate, Verg. A. 1, 646:

    carum ipsum verbum est amoris, ex quo amicitiae nomen est ductum,

    Cic. N. D. 1, 44, 122; id. Off. 2, 8, 29; id. Fin. 3, 20, 66; 5, 10, 29:

    ego illum scio, quam carus sit cordi meo,

    Plaut. Men. 2, 1, 21; id. Ep. 1, 2, 30:

    neque meo cordi esse quemquam cariorem,

    Ter. Eun. 1, 2, 121:

    ut dis inmortalibus cari simus et ab iis diligamur,

    Cic. Fin. 3, 20, 66:

    dis carus ipsis,

    Hor. C. 1, 31, 13:

    laeta pax cariores Sabinas viris fecit,

    Liv. 1, 13, 6:

    populo carus atque jucundus,

    Cic. Cat. 4, 6, 11:

    patriae,

    Hor. Ep. 1, 3, 29; Lucr. 1, 730:

    parentes,

    id. 3, 85:

    cari sunt parentes, cari liberi, propinqui, familiares: sed omnes omnium caritates patria una complexa est,

    Cic. Off. 1, 17, 57: mater carissima, Asin. ap. Quint. 9, 2, 34.—So pater, Verg. A. 2, 707; Ov. M. 2, 649:

    genitor,

    Verg. A. 10, 789; Ov. M. 1, 486:

    genitrix,

    Verg. A. 1, 689:

    nutrix,

    id. ib. 4, 634:

    conjux,

    Ov. M. 11, 727:

    Thisbe,

    id. ib. 4, 143:

    nata,

    id. ib. 4, 222:

    nepotes,

    Cat. 64, 381:

    pignora, nati,

    Ov. F. 3, 218;

    so also pignora, nepotes,

    id. M. 3, 134; cf.:

    caput nepotis,

    Cat. 68, 120:

    frater carissimus atque amantissimus,

    Cic. Cat. 4, 2, 3:

    homines mihi carissimi et amicissimi,

    id. de Or. 2, 4, 15:

    illa, quam Ego animo Egregie caram habuerim,

    Ter. And. 1, 5, 38; so,

    carum habere aliquem,

    Cic. Fam. 1, 7, 11 fin. (with amare); id. Balb. 26, 59 (with diligere):

    omnis suos caros habet, me quidem se ipso cariorem,

    id. Att. 10, 11, 1:

    parentes carissimos habere,

    id. Red. Sen. 1, 2; Nep. Att. 10, 5; Quint. 5, 10, 74:

    ex decessu carissimorum,

    Sen. Cons. ad Marc. 7, 1:

    omnium societatum nulla est carior,

    Cic. Off. 1, 17, 57:

    patria,

    Hor. S. 2, 2, 104:

    Athenae,

    Cat. 64, 81:

    carmina legenti,

    Prop. 3 (4), 2, 13:

    crines,

    id. 1, 17, 21:

    simulacra,

    Ov. M. 14, 112:

    amplexus,

    id. ib. 9, 750 et saep.—Prov. uses:

    patria mihi vită meă multo est carior,

    Cic. Cat. 1, 11, 27; so id. Sest. 20, 45; cf. Cat. 68, 159:

    carius oculis,

    id. 82, 2; 104, 2; Ov. M. 7, 847 al.— Subst.: cāri mei, my loved ones, Plaut. Men. 1, 1, 29 al.—In a double sense with II., Plaut. Bacch. 2, 3, 76 sq.; id. Men. 1, 1, 29 sq.; cf.:

    hoc est gratum nobisque est carius auro,

    Cat. 107, 3.—
    II.
    Prop. (opp. vilis), dear, costly, of a high price:

    venio ad macellum, rogito pisces: indicant Caros, agninam caram, caram bubulam, cara omnia,

    Plaut. Aul. 2, 8, 3 sq.:

    quod ei amorem Carissimum... eum confeci sine sumptu,

    Ter. Eun. 5, 4, 5:

    quom cara annona sit,

    Plaut. Capt. 3, 1, 35:

    coquos carissimus,

    id. Ps. 3, 2, 59.—So annona, Plaut. Stich. 1, 3, 25; Ter. And. 4, 4, 7; ( comp.) Cic. Div. 2, 27, 59; ( sup.) id. Dom. 6, 14 et saep.:

    aurum argentumque caelando carius fecimus (cf. just before: auximus pretia rerum),

    Plin. 33, praef. 2, § 4; cf.:

    cariora pretia facere,

    Just. 16, 4, 19.—With abl. pretii: quod non opus est, asse carum est. Cato ap. Sen. Ep. 94, 28; so,

    trecentis,

    Plaut. Pers. 4, 4, 118.— Adv. (rare).
    A. 1.
    Dearly, at a high price:

    vēnire,

    Varr. R. R. 3, 5, 2; comp., Cic. Dom. 44, 115; Suet. Calig. 27; [p. 296] sup., Sen. Ep. 42, 5.—
    2.
    Highly: carius aestimare, Plancus ap. Cic. Fam. 10, 4, 2.—
    B.
    cārō (acc. to II.), dearly, at a high price, Dig. 19, 1, 13, § 3.
    2.
    Cārus, i, a Roman cognomen.
    I.
    T. Lucretius Carus, the poet; v. Lucretius.—
    II.
    M. Aurelius Carus, the Roman emperor, Eutr. 9, 12 al.—
    III.
    Another poet, Ov P. 4, 16, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > Carus

  • 14 carus

    1.
    cārus (not chārus; in Inscrr. often kārus, Inscr. Orell. 1175; 2417 al.), a, um, adj. [Sanscr. kan, to be beloved; kāru, agreeable], dear, precious, valued, esteemed ( pass., freq. and class. in prose and poetry; syn.: dilectus, amatus, acceptus, gratus; opp. vilis, neglectus, contemptus; carum esse; syn. diligi); act., loving, affectionate, Verg. A. 1, 646:

    carum ipsum verbum est amoris, ex quo amicitiae nomen est ductum,

    Cic. N. D. 1, 44, 122; id. Off. 2, 8, 29; id. Fin. 3, 20, 66; 5, 10, 29:

    ego illum scio, quam carus sit cordi meo,

    Plaut. Men. 2, 1, 21; id. Ep. 1, 2, 30:

    neque meo cordi esse quemquam cariorem,

    Ter. Eun. 1, 2, 121:

    ut dis inmortalibus cari simus et ab iis diligamur,

    Cic. Fin. 3, 20, 66:

    dis carus ipsis,

    Hor. C. 1, 31, 13:

    laeta pax cariores Sabinas viris fecit,

    Liv. 1, 13, 6:

    populo carus atque jucundus,

    Cic. Cat. 4, 6, 11:

    patriae,

    Hor. Ep. 1, 3, 29; Lucr. 1, 730:

    parentes,

    id. 3, 85:

    cari sunt parentes, cari liberi, propinqui, familiares: sed omnes omnium caritates patria una complexa est,

    Cic. Off. 1, 17, 57: mater carissima, Asin. ap. Quint. 9, 2, 34.—So pater, Verg. A. 2, 707; Ov. M. 2, 649:

    genitor,

    Verg. A. 10, 789; Ov. M. 1, 486:

    genitrix,

    Verg. A. 1, 689:

    nutrix,

    id. ib. 4, 634:

    conjux,

    Ov. M. 11, 727:

    Thisbe,

    id. ib. 4, 143:

    nata,

    id. ib. 4, 222:

    nepotes,

    Cat. 64, 381:

    pignora, nati,

    Ov. F. 3, 218;

    so also pignora, nepotes,

    id. M. 3, 134; cf.:

    caput nepotis,

    Cat. 68, 120:

    frater carissimus atque amantissimus,

    Cic. Cat. 4, 2, 3:

    homines mihi carissimi et amicissimi,

    id. de Or. 2, 4, 15:

    illa, quam Ego animo Egregie caram habuerim,

    Ter. And. 1, 5, 38; so,

    carum habere aliquem,

    Cic. Fam. 1, 7, 11 fin. (with amare); id. Balb. 26, 59 (with diligere):

    omnis suos caros habet, me quidem se ipso cariorem,

    id. Att. 10, 11, 1:

    parentes carissimos habere,

    id. Red. Sen. 1, 2; Nep. Att. 10, 5; Quint. 5, 10, 74:

    ex decessu carissimorum,

    Sen. Cons. ad Marc. 7, 1:

    omnium societatum nulla est carior,

    Cic. Off. 1, 17, 57:

    patria,

    Hor. S. 2, 2, 104:

    Athenae,

    Cat. 64, 81:

    carmina legenti,

    Prop. 3 (4), 2, 13:

    crines,

    id. 1, 17, 21:

    simulacra,

    Ov. M. 14, 112:

    amplexus,

    id. ib. 9, 750 et saep.—Prov. uses:

    patria mihi vită meă multo est carior,

    Cic. Cat. 1, 11, 27; so id. Sest. 20, 45; cf. Cat. 68, 159:

    carius oculis,

    id. 82, 2; 104, 2; Ov. M. 7, 847 al.— Subst.: cāri mei, my loved ones, Plaut. Men. 1, 1, 29 al.—In a double sense with II., Plaut. Bacch. 2, 3, 76 sq.; id. Men. 1, 1, 29 sq.; cf.:

    hoc est gratum nobisque est carius auro,

    Cat. 107, 3.—
    II.
    Prop. (opp. vilis), dear, costly, of a high price:

    venio ad macellum, rogito pisces: indicant Caros, agninam caram, caram bubulam, cara omnia,

    Plaut. Aul. 2, 8, 3 sq.:

    quod ei amorem Carissimum... eum confeci sine sumptu,

    Ter. Eun. 5, 4, 5:

    quom cara annona sit,

    Plaut. Capt. 3, 1, 35:

    coquos carissimus,

    id. Ps. 3, 2, 59.—So annona, Plaut. Stich. 1, 3, 25; Ter. And. 4, 4, 7; ( comp.) Cic. Div. 2, 27, 59; ( sup.) id. Dom. 6, 14 et saep.:

    aurum argentumque caelando carius fecimus (cf. just before: auximus pretia rerum),

    Plin. 33, praef. 2, § 4; cf.:

    cariora pretia facere,

    Just. 16, 4, 19.—With abl. pretii: quod non opus est, asse carum est. Cato ap. Sen. Ep. 94, 28; so,

    trecentis,

    Plaut. Pers. 4, 4, 118.— Adv. (rare).
    A. 1.
    Dearly, at a high price:

    vēnire,

    Varr. R. R. 3, 5, 2; comp., Cic. Dom. 44, 115; Suet. Calig. 27; [p. 296] sup., Sen. Ep. 42, 5.—
    2.
    Highly: carius aestimare, Plancus ap. Cic. Fam. 10, 4, 2.—
    B.
    cārō (acc. to II.), dearly, at a high price, Dig. 19, 1, 13, § 3.
    2.
    Cārus, i, a Roman cognomen.
    I.
    T. Lucretius Carus, the poet; v. Lucretius.—
    II.
    M. Aurelius Carus, the Roman emperor, Eutr. 9, 12 al.—
    III.
    Another poet, Ov P. 4, 16, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > carus

  • 15 Celsus

    1.
    celsus, a, um, adj. [P. a., of obsolete 2. cello, found in antecello, excello, etc., to rise high, tower; root kar-, in karê, karênon, korus; cerebrum, crista, pro-ceres; calamus, culmus, columna, etc.], raised high, extending upward, high, lofty (syn.: altus, erectus, sublimis, elatus, procerus).
    I.
    Physically:

    (deus homines) humo excitatos, celsos et erectos constituit,

    Cic. N. D. 2, 56, 140:

    celsissimo Germano procerior (Judaeus),

    Col. 3, 8, 2:

    status (oratoris) et erectus et celsus,

    Cic. Or. 18, 59; cf. Liv. 30, 32, 11;

    and celsior ingressus,

    Plin. 11, 16, 16, § 51:

    in cornua cervus,

    Ov. M. 10, 538 (cf.:

    surgens in cornua cervus,

    Verg. A. 10, 725):

    capitolia,

    Verg. A. 8, 653:

    turres,

    Hor. C. 2, 10, 10; Ov. M. 3, 61:

    Acherontia,

    Hor. C. 3, 4, 14:

    Apenninus,

    id. Epod. 16, 29; cf.:

    vertex montis, Cic. poët. Div. 1, 7, 13: celsa Paphus atque Cythera,

    lofty, Verg. A. 10, 51:

    ne, si celsior (ibis), ignis adurat (opp. demissior),

    Ov. M. 8, 205.—
    II.
    Morally.
    A.
    In a good sense.
    1.
    High, lofty, elevated above that which is common, great (syn.:

    erectus, eminens, excellens, altus): celsus et erectus et ea, quae homini accidere possunt, omnia parva ducens,

    Cic. Tusc. 5, 14, 42:

    generosior celsiorque,

    Quint. 1, 3, 30:

    mente,

    Sil. 16, 188.—
    2.
    Elevated in rank or station, noble, eminent:

    celsissima sedes dignitatis atque honoris,

    Cic. Sull. 2, 5:

    eques,

    Stat. S. 1, 4, 42; cf. under adv. and Celeres.—
    B.
    In a bad sense, haughty, proud, high-spirited:

    haec jura suae civitatis ignorantem, erectum et celsum, etc.,

    Cic. de Or. 1, 40, 184:

    celsi et spe haud dubia feroces,

    Liv. 7, 16, 5:

    celsi Ramnes,

    Hor. A. P. 342; Sil. 16, 187.—Hence, adv.: celsē.
    I.
    (Acc. to I.) High; comp., Col. 4, 19, 2; Claud. ap. Eutr. 1, 387; Amm. 25, 4.—
    II.
    (Acc. to II.) Nobly:

    nati,

    Stat. S. 3, 3, 145 (others read: celso natorum honore).
    2.
    Celsus, i, m., a Roman cognomen; esp.,
    I.
    A. Cornelius Celsus, the greatest of the Roman writers on medicine.
    II.
    C. Albinovanus, a friend of Horace, Hor. Ep. 1, 3, 15; 1, 8, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Celsus

  • 16 celsus

    1.
    celsus, a, um, adj. [P. a., of obsolete 2. cello, found in antecello, excello, etc., to rise high, tower; root kar-, in karê, karênon, korus; cerebrum, crista, pro-ceres; calamus, culmus, columna, etc.], raised high, extending upward, high, lofty (syn.: altus, erectus, sublimis, elatus, procerus).
    I.
    Physically:

    (deus homines) humo excitatos, celsos et erectos constituit,

    Cic. N. D. 2, 56, 140:

    celsissimo Germano procerior (Judaeus),

    Col. 3, 8, 2:

    status (oratoris) et erectus et celsus,

    Cic. Or. 18, 59; cf. Liv. 30, 32, 11;

    and celsior ingressus,

    Plin. 11, 16, 16, § 51:

    in cornua cervus,

    Ov. M. 10, 538 (cf.:

    surgens in cornua cervus,

    Verg. A. 10, 725):

    capitolia,

    Verg. A. 8, 653:

    turres,

    Hor. C. 2, 10, 10; Ov. M. 3, 61:

    Acherontia,

    Hor. C. 3, 4, 14:

    Apenninus,

    id. Epod. 16, 29; cf.:

    vertex montis, Cic. poët. Div. 1, 7, 13: celsa Paphus atque Cythera,

    lofty, Verg. A. 10, 51:

    ne, si celsior (ibis), ignis adurat (opp. demissior),

    Ov. M. 8, 205.—
    II.
    Morally.
    A.
    In a good sense.
    1.
    High, lofty, elevated above that which is common, great (syn.:

    erectus, eminens, excellens, altus): celsus et erectus et ea, quae homini accidere possunt, omnia parva ducens,

    Cic. Tusc. 5, 14, 42:

    generosior celsiorque,

    Quint. 1, 3, 30:

    mente,

    Sil. 16, 188.—
    2.
    Elevated in rank or station, noble, eminent:

    celsissima sedes dignitatis atque honoris,

    Cic. Sull. 2, 5:

    eques,

    Stat. S. 1, 4, 42; cf. under adv. and Celeres.—
    B.
    In a bad sense, haughty, proud, high-spirited:

    haec jura suae civitatis ignorantem, erectum et celsum, etc.,

    Cic. de Or. 1, 40, 184:

    celsi et spe haud dubia feroces,

    Liv. 7, 16, 5:

    celsi Ramnes,

    Hor. A. P. 342; Sil. 16, 187.—Hence, adv.: celsē.
    I.
    (Acc. to I.) High; comp., Col. 4, 19, 2; Claud. ap. Eutr. 1, 387; Amm. 25, 4.—
    II.
    (Acc. to II.) Nobly:

    nati,

    Stat. S. 3, 3, 145 (others read: celso natorum honore).
    2.
    Celsus, i, m., a Roman cognomen; esp.,
    I.
    A. Cornelius Celsus, the greatest of the Roman writers on medicine.
    II.
    C. Albinovanus, a friend of Horace, Hor. Ep. 1, 3, 15; 1, 8, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > celsus

  • 17 charus

    1.
    cārus (not chārus; in Inscrr. often kārus, Inscr. Orell. 1175; 2417 al.), a, um, adj. [Sanscr. kan, to be beloved; kāru, agreeable], dear, precious, valued, esteemed ( pass., freq. and class. in prose and poetry; syn.: dilectus, amatus, acceptus, gratus; opp. vilis, neglectus, contemptus; carum esse; syn. diligi); act., loving, affectionate, Verg. A. 1, 646:

    carum ipsum verbum est amoris, ex quo amicitiae nomen est ductum,

    Cic. N. D. 1, 44, 122; id. Off. 2, 8, 29; id. Fin. 3, 20, 66; 5, 10, 29:

    ego illum scio, quam carus sit cordi meo,

    Plaut. Men. 2, 1, 21; id. Ep. 1, 2, 30:

    neque meo cordi esse quemquam cariorem,

    Ter. Eun. 1, 2, 121:

    ut dis inmortalibus cari simus et ab iis diligamur,

    Cic. Fin. 3, 20, 66:

    dis carus ipsis,

    Hor. C. 1, 31, 13:

    laeta pax cariores Sabinas viris fecit,

    Liv. 1, 13, 6:

    populo carus atque jucundus,

    Cic. Cat. 4, 6, 11:

    patriae,

    Hor. Ep. 1, 3, 29; Lucr. 1, 730:

    parentes,

    id. 3, 85:

    cari sunt parentes, cari liberi, propinqui, familiares: sed omnes omnium caritates patria una complexa est,

    Cic. Off. 1, 17, 57: mater carissima, Asin. ap. Quint. 9, 2, 34.—So pater, Verg. A. 2, 707; Ov. M. 2, 649:

    genitor,

    Verg. A. 10, 789; Ov. M. 1, 486:

    genitrix,

    Verg. A. 1, 689:

    nutrix,

    id. ib. 4, 634:

    conjux,

    Ov. M. 11, 727:

    Thisbe,

    id. ib. 4, 143:

    nata,

    id. ib. 4, 222:

    nepotes,

    Cat. 64, 381:

    pignora, nati,

    Ov. F. 3, 218;

    so also pignora, nepotes,

    id. M. 3, 134; cf.:

    caput nepotis,

    Cat. 68, 120:

    frater carissimus atque amantissimus,

    Cic. Cat. 4, 2, 3:

    homines mihi carissimi et amicissimi,

    id. de Or. 2, 4, 15:

    illa, quam Ego animo Egregie caram habuerim,

    Ter. And. 1, 5, 38; so,

    carum habere aliquem,

    Cic. Fam. 1, 7, 11 fin. (with amare); id. Balb. 26, 59 (with diligere):

    omnis suos caros habet, me quidem se ipso cariorem,

    id. Att. 10, 11, 1:

    parentes carissimos habere,

    id. Red. Sen. 1, 2; Nep. Att. 10, 5; Quint. 5, 10, 74:

    ex decessu carissimorum,

    Sen. Cons. ad Marc. 7, 1:

    omnium societatum nulla est carior,

    Cic. Off. 1, 17, 57:

    patria,

    Hor. S. 2, 2, 104:

    Athenae,

    Cat. 64, 81:

    carmina legenti,

    Prop. 3 (4), 2, 13:

    crines,

    id. 1, 17, 21:

    simulacra,

    Ov. M. 14, 112:

    amplexus,

    id. ib. 9, 750 et saep.—Prov. uses:

    patria mihi vită meă multo est carior,

    Cic. Cat. 1, 11, 27; so id. Sest. 20, 45; cf. Cat. 68, 159:

    carius oculis,

    id. 82, 2; 104, 2; Ov. M. 7, 847 al.— Subst.: cāri mei, my loved ones, Plaut. Men. 1, 1, 29 al.—In a double sense with II., Plaut. Bacch. 2, 3, 76 sq.; id. Men. 1, 1, 29 sq.; cf.:

    hoc est gratum nobisque est carius auro,

    Cat. 107, 3.—
    II.
    Prop. (opp. vilis), dear, costly, of a high price:

    venio ad macellum, rogito pisces: indicant Caros, agninam caram, caram bubulam, cara omnia,

    Plaut. Aul. 2, 8, 3 sq.:

    quod ei amorem Carissimum... eum confeci sine sumptu,

    Ter. Eun. 5, 4, 5:

    quom cara annona sit,

    Plaut. Capt. 3, 1, 35:

    coquos carissimus,

    id. Ps. 3, 2, 59.—So annona, Plaut. Stich. 1, 3, 25; Ter. And. 4, 4, 7; ( comp.) Cic. Div. 2, 27, 59; ( sup.) id. Dom. 6, 14 et saep.:

    aurum argentumque caelando carius fecimus (cf. just before: auximus pretia rerum),

    Plin. 33, praef. 2, § 4; cf.:

    cariora pretia facere,

    Just. 16, 4, 19.—With abl. pretii: quod non opus est, asse carum est. Cato ap. Sen. Ep. 94, 28; so,

    trecentis,

    Plaut. Pers. 4, 4, 118.— Adv. (rare).
    A. 1.
    Dearly, at a high price:

    vēnire,

    Varr. R. R. 3, 5, 2; comp., Cic. Dom. 44, 115; Suet. Calig. 27; [p. 296] sup., Sen. Ep. 42, 5.—
    2.
    Highly: carius aestimare, Plancus ap. Cic. Fam. 10, 4, 2.—
    B.
    cārō (acc. to II.), dearly, at a high price, Dig. 19, 1, 13, § 3.
    2.
    Cārus, i, a Roman cognomen.
    I.
    T. Lucretius Carus, the poet; v. Lucretius.—
    II.
    M. Aurelius Carus, the Roman emperor, Eutr. 9, 12 al.—
    III.
    Another poet, Ov P. 4, 16, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > charus

  • 18 Cicero

    Cĭcĕro, ōnis, m., = Kikerôn, a Roman cognomen in the gens Tullia.
    I.
    M. Tullius Cicero, the greatest of the Roman orators and writers; born on the 3d of January, 106 B.C. (648 A.U.C.), at Arpinum (hence Arpinae chartae, Mart. 10, 19, 17);

    assassinated, at the age of sixty-three years, by the soldiers of Antonius, 43 B.C. (711 A.U.C.): ille se profecisse sciat, cui Cicero valde placebit,

    Quint. 10, 1, 112; Juv. 10, 114 al.— Hence,
    B.
    Cĭcĕrōnĭānus, a, um, adj., Ciceronian:

    simplicitas, Plin. praef. § 22: mensa,

    id. 13, 16, 30, § 102:

    aquae,

    in the villa of Cicero, at Puteoli, medicinal to the eyes, id. 31, 2, 3, § 6.— Subst.:

    Ciceronianus es, non Christianus,

    i. e. a follower of Cicero, Hier. Ep. 22, n. 30.—
    II.
    Q. Tullius Cicero, the brother of I., whose work, De petitione consulatūs, is yet extant.

    Lewis & Short latin dictionary > Cicero

  • 19 Ciceronianus

    Cĭcĕro, ōnis, m., = Kikerôn, a Roman cognomen in the gens Tullia.
    I.
    M. Tullius Cicero, the greatest of the Roman orators and writers; born on the 3d of January, 106 B.C. (648 A.U.C.), at Arpinum (hence Arpinae chartae, Mart. 10, 19, 17);

    assassinated, at the age of sixty-three years, by the soldiers of Antonius, 43 B.C. (711 A.U.C.): ille se profecisse sciat, cui Cicero valde placebit,

    Quint. 10, 1, 112; Juv. 10, 114 al.— Hence,
    B.
    Cĭcĕrōnĭānus, a, um, adj., Ciceronian:

    simplicitas, Plin. praef. § 22: mensa,

    id. 13, 16, 30, § 102:

    aquae,

    in the villa of Cicero, at Puteoli, medicinal to the eyes, id. 31, 2, 3, § 6.— Subst.:

    Ciceronianus es, non Christianus,

    i. e. a follower of Cicero, Hier. Ep. 22, n. 30.—
    II.
    Q. Tullius Cicero, the brother of I., whose work, De petitione consulatūs, is yet extant.

    Lewis & Short latin dictionary > Ciceronianus

  • 20 Commodus

    1.
    com-mŏdus, a, um, adj., that has a due or proper measure; hence,
    I.
    Object., complete, perfect, of full weight or measure, fit, suitable, due, proper, etc. (mostly poet. or in post-Aug. prose;

    most freq. in Plaut.): statura,

    a tall stature, Plaut. As. 2, 3, 21:

    capillus,

    id. Most. 1, 3, 98:

    viginti argenti minae,

    full twenty, id. As. 3, 3, 134 (cf. id. ib. 3, 3, 144: minae bonae); id. Merc. 2, 3, 101:

    talentum argenti,

    id. Rud. 5, 2, 31; Lucil. ap. Non. p. 266, 27:

    novem cyathis commodis miscentur pocula,

    Hor. C. 3, 19, 12:

    alimenta,

    Dig. 34, 1, 16, § 1:

    capitis valetudo commodior,

    more firm, Cels. 8, 1; Quint. 6, 3, 77;

    and transf. to the person: vivere filium atque etiam commodiorem esse,

    to be better, Plin. Ep. 3, 16, 4.—
    II.
    Subject., suitable, fit, convenient, opportune, commodious, easy, appropriate for some one or something, favorable, friendly to (in every period and species of composition); constr. with dat. or absol., rarely with ad (v. the foll.).
    A.
    Of things.
    1.
    With dat.
    a.
    Of the purpose or use:

    curationi omnia commodiora,

    Liv. 30, 19, 5:

    nec pecori opportuna seges nec commoda Baccho,

    Verg. G. 4, 129.—
    b.
    Of the person:

    hoc et vobis et meae commodum famae arbitror,

    Ter. Hec. 4, 2, 9:

    quod erit mihi bonum et commodum,

    id. Phorm. 1, 2, 81:

    nulla lex satis commoda omnibus est (corresp. with prodesse),

    Liv. 34, 3, 5:

    primordia eloquentiae mortalibus,

    Tac. Or. 12:

    hanc sibi commodissimam belli rationem judicavit,

    Caes. B. C. 3, 85:

    quae sit stella homini commoda, quaeque mala,

    Prop. 2 (3), 27, 4.—
    2.
    Absol.:

    hiberna,

    Liv. 42, 67, 8:

    longius ceterum commodius iter,

    id. 22, 2, 2; cf.:

    commodissimus in Britanniam transjectus,

    Caes. B. G. 5, 2:

    commodius anni tempus,

    Cic. Att. 9, 3, 1; cf. Ter. And. 5, 2, 3:

    faciliore ac commodiore judicio,

    Cic. Caecin. 3, 8:

    litterae satis commodae de Britannicis rebus,

    id. Q. Fr. 3, 1, 7, § 25:

    mores,

    id. Lael. 15, 54:

    commodissimum esse statuit, omnes naves subduci, etc.,

    Caes. B. G. 5, 11.—
    3.
    With or without dat. pers. in the phrase commodum est, it pleases, is agreeable, = libet:

    proinde ut commodum est,

    Plaut. Am. 2, 1, 8; 3, 1, 2: dum erit commodum, Ter. Ad. 1, 2, 38:

    si id non commodum est,

    id. Eun. 3, 2, 49; id. Phorm. 5, 8, 37; Cic. Verr. 2, 2, 13, § 33 Ascon.; 2, 2, 16, § 39; 2, 1, 26, § 65; 2, 3, 70, § 165; id. Div. 1, 49, 111; id. de Or. 3, 23, 87; Plin. Pan. 48, 1:

    id si tibi erit commodum, cures velim,

    Cic. Att. 13, 48, 2; Cels. 4, 4; 4, 22.—
    4.
    With ad and acc. of purpose (very rare):

    nec satis ad cursus commoda vestis Erat,

    Ov. F. 2, 288.—
    5.
    With sup. in u (rare):

    hoc exornationis genus... commodum est auditu,

    Auct. Her. 4, 18, 26.—
    B.
    Of persons, serving a neighbor or (more freq.) accommodating one ' s self to his wishes, useful, serviceable, pleasant, agreeable, obliging, neighborly, friendly, polite, affable, gentle, etc.:

    mihi commodus uni,

    Hor. Ep. 1, 9, 9; cf. id. ib. 2, 1, 227:

    quemquamne existimas Catone commodiorem, communiorem, moderatiorem fuisse ad omnem rationem humanitatis?

    Cic. Mur. 31, 66:

    commodior mitiorque,

    id. Q. Fr. 1, 1, 13, § 39:

    Apronius, qui aliis inhumanus ac barbarus, isti uni commodus ac disertus,

    id. Verr. 2, 3, 9, § 23:

    convivae,

    Plaut. Poen. 3, 3, 2; cf.:

    commodus comissator,

    Ter. Ad. 5, 2, 8; and:

    commodus meis sodalibus,

    Hor. C. 4, 8, 1:

    homines,

    Plaut. Ps. 1, 5, 28:

    mulier commoda, Faceta,

    Ter. Heaut. 3, 2, 10; cf. id. And. 5, 2, 3.—In a double sense with I. supra:

    ubi tu commoda's, capillum commodum esse credito,

    Plaut. Most. 1, 3, 98.— Poet., of the measure of iambic verse:

    spondeos in jura paterna recepit Commodus et patiens,

    sharing the paternal rights with them, in a fraternal manner, Hor. A. P. 257.—Hence,
    III.
    Subst.: commŏdum, i, n.
    1.
    A convenient opportunity, favorable condition, convenience (rare, but in good prose):

    nostrum exspectare,

    Cic. Att. 16, 2, 1:

    cum tamdiu sedens meum commodum exspectet,

    id. ib. 14, 2, 3;

    12, 38, 1: velim aliquando, cum erit tuum commodum, Lentulum puerum visas,

    when it shall be convenient for you, id. ib. 12, 28, 3.—More freq.,
    b.
    In the connection commodo meo, tuo, etc., per commodum, ex commodo, at, or according to my, thy, etc., convenience, conveniently, at one ' s leisure:

    etiamsi spatium ad dicendum nostro commodo vacuosque dies habuissemus,

    according to our convenience, Cic. Verr. 1, 18, 56:

    quod commodo tuo fiat,

    id. Fam. 4, 2, 4; 1, 1, 3; id. Att. 13, 48, 1: suo commodo me convenire, Caes. ap. Cic. ib. 14, 1, 2:

    ubi consul copias per commodum exponere posset,

    Liv. 42, 18, 3:

    tamquam lecturus ex commodo,

    Sen. Ep. 46, 1; Col. 12, 19, 3;

    so opp. festinanter,

    id. 6, 2, 14.—
    2.
    Advantage, profit (very freq. in all periods and species of composition):

    commodum est, quod plus usus habet quam molestiae: bonum sincerum debet esse et ab omni parte innoxium,

    Sen. Ep. 87, 36 sq.:

    ut malis gaudeant atque ex incommodis Alterius sua ut comparent commoda,

    Ter. And. 4, 1, 4:

    ut ex illius commodo meum compararem commodum,

    id. Heaut. 2, 4, 17; cf. id. Hec. 5, 3, 42; Cic. N. D. 1, 9, 23:

    cui tam subito tot congruerint commoda,

    Ter. Eun. 5, 8, 3:

    (honestatem) ipsam suo splendore ad se animos ducere, nullo prorsus commodo extrinsecus posito, Cic. Ac. Fragm. ap. Aug. contr. Ac. 3, 7, 15 (IV. 2, p. 470 Orell.): sequi matris commodum,

    Ter. Hec. 3, 5, 31:

    pacis,

    Cic. de Or. 2, 82, 335:

    contra valetudinis commodum laborare,

    to the injury of health, id. Mur. 23, 47:

    mea,

    Hor. Ep. 1, 14, 37:

    in publica peccem,

    id. ib. 2, 1, 3; cf.:

    populi commoda,

    Nep. Phoc. 4, 1.—
    b.
    Specif., a reward, pay, stipend, salary, wages for public service: veteranorum, Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 2, 3:

    omnibus provincialibus ornamentis commodisque depositis,

    emoluments, id. Red. in Sen. 14, 35; Suet. Ner. 32; cf.:

    emeritae militiae,

    id. Calig. 44; id. Aug. 49; cf. also id. Vit. 15; id. Galb. 12:

    militibus commoda dare,

    Ov. A. A. 1, 131 sq.:

    tribunatus,

    Cic. Fam. 7, 8, 1:

    missionum,

    Suet. Aug. 49.—
    c.
    A favor, privilege, immunity, Suet. Aug. 31; id. Claud. 19.—
    d.
    A useful thing, a good:

    commoda vitae,

    Cic. Tusc. 1, 36, 87; Lucr. 3, 2; cf.:

    cetera opinione bona sunt... proprietas in illis boni non est. Itaque commoda vocentur,

    Sen. Ep. 74, 17:

    inter commoda illas (divitias) numeratis: atqui eādem ratione ne commodum quidem erunt,

    id. ib. 87, 29. —
    e.
    Sometimes commodo or per commodum, adverb. antith. to that which is [p. 382] injurious, without injury or detriment:

    ut regem reducas, quod commodo rei publicae facere possis,

    Cic. Fam. 1, 1, 3:

    si per commodum reipublicae posset, Romam venisset,

    Liv. 10, 25, 17.—
    3.
    Concr., = commodatum, that which is lent, a loan:

    qui forum et basilicas commodis hospitum, non furtis nocentium ornarent,

    Cic. Verr. 2, 4, 3, § 6; cf. Isid. Orig. 5, 25, 16.—
    B.
    Advv.:
    1.
    commŏdum, adv. temp. (only in colloquial lang. and post-class. prose writers).
    a.
    At a fit time, just in time, at the very nick, at the very moment, opportunely, seasonably ( = opportune, eukairôs):

    ecce autem commodum aperitur foris,

    Plaut. Mil. 4, 4, 61:

    commodum adveni domum,

    id. Am. 2, 2, 37:

    orditur loqui,

    id. Trin. 5, 2, 12:

    ipse exit Lesbonicus,

    id. ib. 2, 3, 9: eukairôs ad me venit, cum haberem Dolabellam, Torquatus... commodum egeram diligentissime, Cic. Att. 13, 9, 1; Symm. Ep. 2, 47. —
    b.
    To designate a point of time that corresponds with another, or that just precedes it, just, just then, just now.
    (α).
    Absol.:

    ad te hercle ibam commodum,

    Plaut. Cas. 3, 4, 3; Ter. Phorm. 4, 3, 9:

    Taurus, sectatoribus commodum dimissis, sedebat, etc.,

    Gell. 2, 2, 2:

    si istac ibis, commodum obviam venies patri,

    just meet, Plaut. Merc. 1, 2, 107. —
    (β).
    With postquam or (more freq.) with cum in a parallel clause:

    postquam me misisti ad portum cum luci simul, Commodum radiosus ecce sol superabat ex mari,

    Plaut. Stich. 2, 2, 41:

    quom huc respicio ad virginem, Illa sese interea commodum huc advorterat,

    Ter. Eun. 2, 3, 52:

    commodum discesseras heri, cum Trebatius venit,

    Cic. Att. 13, 9, 1:

    emerseram commodum ex Antiati in Appiam, cum in me incurrit Curio,

    id. ib. 2, 12, 2 B. and K. (al. commode); so with the pluperf. and a foll. cum, id. ib. 13, 19, 1; 13, 30, 2; 10, 16, 1; App. M. 1, p. 107, 15:

    adducitur a Veneriis Lollius commodum cum Apronius e palaestrā redisset,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 61 B. and K. (Zumpt, commode):

    cum jam filiae nostrae dies natalis appeteret, commodum aderant, quae muneri miseratis,

    Symm. Ep. 3, 50. —
    2.
    commŏdŏ, adv. temp., = commodum, a., just in time, seasonably, just at this time (ante-class. and very rare): commodo eccum exit, Titin. ap. Charis. p. 177 P. (i. e. in tempore, Charis.): commodo de parte superiore descendebat, Sisenn. ib.: commodo dictitemus, Plaut. Fragm. ap. Charis. p. 174; cf. id. ib. p. 177.—
    3.
    commŏdē, adv.
    a.
    (Acc. to commodus, I.) Duly, properly, completely, rightly, well, skilfully, neatly, etc. (class.):

    suo quique loco viden' capillus satis compositu'st commode?

    Plaut. Most. 1, 3, 97: commode amictus non sum, id. Fragm. ap. Gell. 18, 12, 3:

    saltare, Nep. praef. § 1: legere,

    Plin. Ep. 5, 19, 3; cf. in comp., id. ib. 9, 34, 1:

    multa breviter et commode dicta,

    Cic. Lael. 1, 1; cf. id. de Or. 1, 53, 227; id. Rosc. Am. 4, 9; Ter. Hec. 1, 2, 20; 1, 2, 33 al.:

    cogitare,

    id. Heaut. prol. 14:

    audire,

    Cic. Verr. 2, 3, 58, § 134:

    valere,

    Plin. Ep. 3, 20, 11:

    feceris commode mihique gratum, si, etc.,

    Cic. Att. 10, 3 fin.:

    commode facere, quod, etc.,

    id. ib. 11, 7, 7; in comp.:

    commodius fecissent tribuni plebis, si, etc.,

    id. Agr. 3, 1, 1.—In medic.:

    commode facere,

    to do well, be beneficial, Cels. 4, 12.—
    b.
    (Acc. to commodus, II.)
    (α).
    Conveniently, suitably, opportunely, fitly, aptly, appropriately:

    magis commode quam strenue navigavi,

    Cic. Att. 16, 6, 1:

    ille satis scite et commode tempus ad te cepit adeundi,

    id. Fam. 11, 16, 1:

    vos istic commodissime sperem esse,

    id. ib. 14, 7, 2:

    explorat, quo commodissime itinere valles transiri possit,

    Caes. B. G. 5, 49 fin.:

    hoc ego commodius quam tu vivo,

    Hor. S. 1, 6, 110; cf.:

    consumere vitiatum commodius quam integrum,

    id. ib. 2, 2, 91; Quint. 6, 3, 54:

    cui commodissime subjungitur,

    id. 9, 3, 82; cf. id. 4, 1, 76.—
    (β).
    In a friendly manner, pleasantly, gently, kindly:

    acceptae bene et commode eximus,

    Plaut. Cas. 5, 1, 1; id. Poen. 1, 2, 190; Ter. Heaut. 3, 2, 48.—
    c.
    (Equiv. to commodum, adv. b.) Just, just at the moment when, etc.; only v.l. in the doubtful passages cited supra, commodum, b. fin.
    2.
    Commŏdus, i, m., a Roman cognomen; so L. Aelius Aurelius Commodus, Roman emperor, Lampr. Commod. 1 sq.; Eutr. 8, 15 al.—Hence,
    1.
    Commŏdĭā-nus, a, um, adj., of or pertaining to Commodus: horti, Lampr. Commod. 8:

    thermae,

    Spart. Nigid. 6 al. —
    2.
    Commŏ-dĭus, a, um, adj., the same:

    Nonae,

    Lampr. Commod. 12; cf. id. ib. 11.—
    3.
    Commŏ-dus, a, um, adj., the same: mensis, i. e. August, which Commodus wished to name after himself, Lampr. Commod. 11.

    Lewis & Short latin dictionary > Commodus

См. также в других словарях:

  • Rufus (Roman cognomen) — Rufus is a Roman cognomen borne by a number of individuals, including:* Publius Sulpicius Rufus, politician and general of the 2nd century BC * Publius Rutilius Rufus, politician, general and historian of the 2nd century BC * Servius Sulpicius… …   Wikipedia

  • cognomen — COGNÓMEN s. v. nume, poreclă, supranume. Trimis de siveco, 18.11.2008. Sursa: Sinonime  cognómen s. n., pl. cognómene Trimis de siveco, 21.01.2008. Sursa: Dicţionar ortografic  COGNÓMEN s.n. Al treilea nume al unei persoane, care arată familia …   Dicționar Român

  • cognomen — 1809, from L. com with (see CO (Cf. co )) + (g)nomen name (see NAME (Cf. name)). Third or family name of a Roman citizen (Caius Julius Cæsar) …   Etymology dictionary

  • cognomen — [käg nō′mən] n. pl. cognomens or cognomina [kägnäm′i nə] [L < co , with + nomen,NAME: sp. infl. by assoc. with * gnomen < Gr gnōma, mark, token: akin to L gnoscere,KNOW] 1. the third or family name of an ancient Roman (Ex.: Marcus Tullius… …   English World dictionary

  • Roman naming conventions — By the Republican era and throughout the Imperial era, a name in ancient Rome for a male citizen consisted of three parts (tria nomina): praenomen (given name), nomen (or nomen gentile or simply gentilicium, being the name of the gens or clan)… …   Wikipedia

  • Cognomen — The cognomen (English: /kɒɡˈnoʊmɛn/,[1] /ˈkɒɡnəmən/;[2] Latin: [koːŋˈnoːmen]; Latin plural cōgnōmina; con together with and (g)nōmen name ) was the third name of a citizen of Ancient Rome, under Roman naming conventions. The cognomen… …   Wikipedia

  • Roman naming conventions for females — The first names, or praenomen , of Roman females changed dramatically from the earliest days of Rome to the High Empire and then the late Empire. Females were officially known by the feminine form of their father s nomen gentile , followed by the …   Wikipedia

  • Roman Navy — The Roman Navy (Latin: Classis , lit. fleet ) comprised the naval forces of the Roman state. Unlike modern naval forces, it never existed as an autonomous service, but operated as an adjunct to the Roman army. Founded in ca. 311 BC, and massively …   Wikipedia

  • Roman Emperor — Infobox Former Emperorship realm = Rome insignia = Spqrstone.jpg insigniasize = 170px insigniacaption = Senatus Populusque Romanus caption = Augustus, the first Emperor of Rome first emperor = Augustus last emperor = Disputed style = residence =… …   Wikipedia

  • Roman military decorations and punishments — As with most other military forces the Roman military adopted a carrot and stick approach to military, with an extensive list of decorations for military gallantry and likewise a range of punishments for military transgressions.Decorations,… …   Wikipedia

  • Roman censor — A Censor was a magistrate of high rank in the ancient Roman Republic. This position (called censura) was responsible for maintaining the census, supervising public morality, and overseeing certain aspects of the government s finances.The censors… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»